ترامپ و دسترسی آزاد به پژوهش

ناشران و جوامع علمی از شایعه‌ی مبنی بر اینکه کاخ سفید ممکن است دسترسی به پژوهش‌ها با بودجه فدرال را باز کند خشمگین هستند. اگر این شایعه صحت پیدا کند، دولت ترامپ برنامه‌ای را اجرا خواهد کرد که در سال 2013 توسط دولت اوباما معرفی شده بود. برمبنای این طرح پژوهش‌ها با بودجه فدرال یک سال پس از انتشار به صورت رایگان در دسترس همگان قرار خواهد گرفت. این طرح به نفع کسانی است که از جنبش دسترسی آزاد حمایت می‌کنند.

با وجود اینکه دفتر علم و فناوری کاخ سفید هنوز چنین دستورالعملی را اجرایی نکرده است، ناشران علمی به منظور مقابله با آن اقدام پیشگیرانه‌ای را پی‌ریزی کردند. گروه‌های مختلف ناشران، نامه‌هایی را به کاخ سفید ارسال کرده‌اند تا از رئیس جمهور بخواهند این طرح را مجددا بررسی کند. 62 انجمن علمی و همچنین انجمن ناشران آمریکایی با ارسال نامه‌ای که 135 ناشر آنرا امضاء کرده‌اند تاثیر این سیاست بر تضعیف مشاغل، صادرات، نورآوری و مالکیت معنوی را یادآور شده اند.

در حال حاضر مدل نشر این گونه است که از مالیات دهندگان و دانشگاه‌ها می‌خواهد تا هزینه پژوهش را پرداخت کنند و سپس مجددا هزینه کنند تا نتایج پژوهش را ببینند. این رویکرد موجب انتقاد دانشمندان طرفدار دسترسی آزاد شده است. این سیستم مدتهاست که به همین شیوه اجرا می‌شود. به گزارش گاردین رابرت ماکسول بنیانگذار این شیوه، انتشارات علمی خود Pergamon را به Elsevier فروخت تا همین شیوه را پیاده و اجرا کند.

اشتراک مجلات هزینه زیادی از بودجه دانشگاه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. دانشگاه کالیفرنیا هم قبلا اعلام کرده بود که در سال جاری اشتراک مجلات الزویر را تمدید نخواهد کرد. (این دانشگاه سالانه 11 میلیون دلار برای دسترسی پرداخت می‌کند). نمایندگان مشهور هاروارد هم اعلام کردند قادر به پرداخت چنین مبلغی نیستند.

برای دور زدن قیمت بالای دسترسی به مقالات پژوهشی، سرویس بحث برانگیز Sci-hub مورد توجه برخی از پژوهشگران و نویسندگان مقالات علمی قرار گرفته است. این سیستم متن کامل مقالات را به صورت رایگان و آنلاین برای متقاضیان ارسال می‌کند. بنابراین طرفداران دسترسی آزاد از دستوالعمل اجرایی که دولت ترامپ اعلام کرده است استقبال خواهند کرد.

متن کامل خبر