زمانی که به دنبال اطلاعاتی بر مبنای پرسش پژوهش در مقاله، پایان‌نامه یا طرح پژوهشی هستید، قبل از هرچیز باید کلیدواژه‌های اصلی را در پرسش پژوهش خود شناسایی کنید.

ممکن است معانی برخی از واژه‌ها برای شما گنگ باشد یا اینکه درک درستی از نحوه و جایگاه استفاده از آن نداشته باشید، در این صورت حتما از فرهنگ لغت‌های معتبر استفاده کنید.

بعضا یک کلمه در متن با معانی مختلف به کار می‌رود و با توجه به بافتی که واژه در آن به کار گرفته شده است، معنی آن تغییر می‌کند. به عنوان مثال واژه “نماد” یا “ICON” هم به عنوان یک واژه گرافیکی به کار می‌رود و هم در هنرهای آئینی و مذهبی.

گاهی اوقات هم یک واژه در گویش‌های مختلف با آنکه به یک شکل نوشته می‌شود، معانی مختلفی دارد.

اینجاست که اهمیت جستجوی کلیدواژه‌ای بیش از پیش خود را نشان می‌دهد.

هنوز موتورهای جستجو و پایگاه‌های اطلاعاتی الکترونیکی به آن سطح از هوش و درک نرسیده‌اند که بتوانند معانی محتوایی واژگان را در ساختارهای مختلف به طور کامل تشخیص دهند. بنابراین اگر به واژگانی برخورد کردید که چنین طیف از معانی را دارند، به احتمال زیاد در نتایج جستجو، به مواردی خواهید رسید که هیچ ارتباطی با موضوع شما نداشته باشد یا ارتباط آن کم باشد. بنابراین لازم است قبل از اقدام به جستجو، تا می‌توانید از ابهام واژگان بکاهید.

روش شکستن پرسش پژوهش

هنگامی که کار جستجو را شروع می‌کنید، معمولا جمله یا پرسش پژوهش را به طور کلی در گوگل یا پایگاه‌های اطلاعاتی وارد می‌کنید. احتمالا یا با نتایج زیادی روبرو خواهید شد و یا اینکه به هیچ وجه نتیجه نمی‌گیرید.

برای حل این مشکل و بازیابی اطلاعات مورد نیاز، ابتدا باید پرسش اصلی مقاله یا پژوهش را بفهمید. و از کلماتی در جستجو استفاده کنید که شما را در سریعترین زمان ممکن و به بهترین حالت ممکن به جواب برساند.

یک روش خوب برای اینکه به ماهیت محتوایی پژوهش و مقاله خود نزدیک شوید این است که در گام اول پرسش پژوهش را تجزیه و تحلیل کنید. به این کار شکستن پرسش پژوهش می‌گوییم.

برای شکستن پرسش پژوهش می‌توانید واژه‌های پرسش پژوهش را در قالب‌ عبارات پرسشی زیر تقسیم‌بندی کنید:

لازم به ذکر است که بدانیم، شکستن پرسش پژوهش به بخش‌ها و کلیدواژه‌های ریز در همه رشته‌ها و موضوعات به یک شکل انجام نمی‌شود. با توجه به ساختار پژوهش و ماهیت رشته ممکن است برخی از گزینه‌ها خالی بماند یا اینکه برخی از گزینه‌ها بیش از یکبار تکمیل شود.

مثال 1                    مثال 2                         مثال 3

همانطور که در مثال‌های بالا مشاهده می‌کنید، بیشتر پرسش‌های پژوهش از دو نوع کلی تشکیل شده اند:

• کلیدواژه‌های اصلی پژوهش
• کلیدواژه‌های پردازشی

برای شناسایی کلیدواژه‌های اصلی پژوهش و شناخت واژگان پردازشی می‌توانید محتواهای مربوط به آن‌ها را مطالعه کنید.